کارت گرافیک از جمله قطعات سخت افزاری بسیار مهم در کامپیوتر و عصر نوین تکنولوژی به شمار می روند که امروزه از آنها در جهت های متفاوتی نیز استفاده می کنند. تمامی کارت گرافیک های توسط دو شرکت غول آسای انویدیا (Nvidia) و AMD تولید می شوند و برندهای زیر مجموعه نیز تولید دوباره آنها را در جهت بهبود و ارتقای قدرت در دستور کار خود قرار می دهند. کارت گرافیک دارای بخش های مختلفی است که سعی داریم تا به تمامی جنبه ها و جوانب آن بپردازیم و شما را با کارایی و عملکرد آنها آشنا سازیم.
فهرست مطالب
- کارت گرافیک چیست؟
- بررسی انواع کارت گرافیک
- رده بندی انواع کارت گرافیک براساس سطح عملکرد چگونه است؟
- مشخصات اصلی یک کارت گرافیک چیست؟
- عوامل تاثیر گذار در انتخاب کارت گرافیک برای کارهای گرافیکی و عکاسان چیست؟
- معرفی بهترین کارتهای گرافیک بازار
- سخن پایانی و سوالات متداول
کارت گرافیک چیست؟
کارت گرافیک، قطعه سخت افزاری است که ماموریت رندر کردن داده های گرافیکی با بالاترین کیفیت بر روی نمایشگرها را بر عهده دارد.این مقاله لپ تاپ مهندسی را بخوانید. به عبارتی دیگر کارت گرافیک یک کارت توسعه برای کامپیوترها است که وظیفه ارائه و نمایش تصاویر را بر روی نمایشگرها بر عهده دارند.
این قطعه سخت افزاری با نام اختصاری GPU نیز شناخته می شود که وظیفه پردازش بخشی از داده ها را در جهت تسهیل پردازشگر مرکزی کامپیوتر و یا هر دیوایس دیگری انجام می دهد. کارت های گرافیکی برای پردازش بخشی از داده ها، به یک پردازنده اختصاصی مجهز شده اند که وظیفه پردازش محاسبات نرم افزارهایی همچون OpenGL و DirectX را برعهده دارند و کمک می کنند تا بخش بزرگی از پردازش داده ها برای پردازشگر مرکزی کاهش پیدا کند و در مقابل نیز، کامپیوتر عملکرد و سرعت بهتری را داشته باشد.
بررسی انواع کارت گرافیک
کارت گرافیک در مدل های مختلفی تولید و عرضه می شود اما عموما کارت های گرافیکی تا به امروز در دو نوع مستقل و یکپارچه تولید شده اند که در ادامه هر یک از کارایی و عملکرد آنها را تشریح خواهیم کرد.
کارت گرافیک مستقل (dedicated)
یکی از بهترین کارت های گرافیکی که می توان برای سیستم و کامپیوتر خود تعبیه کرد، کارت گرافیک مستقل است که با نام های Discret و Inivialdual نیز شناخته می شوند. کارت گرافیک مستقل، بر روی یک قطعه جداگانه از مادربرد طراحی می شود که از قدرت بسیار بالایی برخوردار هستند به طوریکه نیازهای گیمرها و ادیتورهای حرفه ای تنها با این نوع از کارت گرافیک برآورده خواهد شد.
یکی از ویژگی های بسیار مهم این نوع از کارت گرافیک ها، قابلیت ارتقا است که هر زمان نیاز باشد، مخاطبان بتوانند بدون صرف هزینه های اضافی و تنها با خرید یک کارت گرافیک قدرتمندتر بتوانند کیفیت و قدرت سیستم خود را ارتقا و بهبود بخشند. بزرگترین شرکت هایی که در این زمینه نیز فعالیت می کنند می بایست به دو برند خوش نام و آوازه Nvidia و AMD اشاره نمود که بزرگترین و معتبرترین شرکت های تولید کننده کارت گرافیک در جهان امروزه شمرده می شوند.
کارت گرافیک یکپارچه (Integrated)
کارت گرافیک یکپارچه نوعی دیگر از کارت های گرافیکی است که به صورت مجتمع بر روی مادربورد نصب می شود. این نوع از کارت های گرافیکی برای کاربرهایی که استفاده های معمولی را از کامپیوترهای خود دارند جوابگو است؛ تماشای فیلم، اجرای بازی های معمولی و گرافیک پایین و استفاده از نرم افزارهای نه چندان قدرتمند می تواند مناسب باشد. یکی دیگر از ویژگی های این کارت گرافیک، آشغال کردن فضای بسیار کم و مصرف پایین برق است که می تواند مورد توجه مخاطبان باشد. مقرون به صرفه بودن نیز یکی دیگر از ویژگی های کارت گرافیک مجتمع است که در کنار سایر ویژگی هایی که دارد، برای مخاطبانی که به دنبال اسمبل کردن یک سیستم ارزان قیمت هستند، می تواند مناسب باشد.
کارت گرافیک اکسترنال
آخرین نوع کارت گرافیک که می توان آن را معرفی کرد، کارتگرافیک اکسترنال است. این نوع از کارت گرافیک ها می توانند به لپ تاپ ها و کامپیوترها به صورت خارجی متصل شوند و پردازش داده های گرافیکی را بر عهده بگیرند.البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله لپ تاپ افتصادی گیمینگ را بخوانید.
رده بندی انواع کارت گرافیک براساس سطح عملکرد چگونه است؟
در وهلهی اول بهتر است با انواع دستهبندی کارتهای گرافیک موجود در بازار سختافزار آشنا شویم. این دسته از اجزای کامپیوتر را میتوان از نظر سطح عملکرد به پنج گروه تقسیم کرد که در ادامه به بررسی مشخصات هر یک از این گروهها میپردازیم.
۱. ردهپایین
این کارتها بسیار ارزانقیمت بوده و برچسب قیمتی تا ۱۰۰ دلار دارند. البته چنین کارتهایی به هیچ عنوان برای اجرای بازی توصیه نمیشود. تنها در مواردی که پردازنده اصلی شما فاقد واحد مجتمع گرافیکی است، برای بارگذاری سیستمعامل و انجام کارهای روزانه مانند تماشای فیلم، مرور اینترنت، امور اداری و ویرایش سادهی عکس میتوان از این کارتهای گرافیک استفاده کرد. دو کارتگرافیک GT 1030 انویدیا و AMD RX 550 نمونههایی از این محصولات گرافیکی ابتدایی است.
۲. اقتصادی
این کارتهای گرافیک که عموماً محدودهی قیمتی از ۱۰۰ تا ۲۰۰ دلار دارند، مناسب افرادی است که با بودجه کم است که قصد اجرای بازی روی کامپیوترهای دسکتاپ خود را دارند.این مقاله لپ تاپ مناسب ترید را بخوانید. این محصولات را میتوان گزینههای مناسبی برای اجرای بازی در رزولوشن 1080p با تنظیمات گرافیکی پایین تا متوسط دانست.
نوع تنظیمات گرافیکی بستگی بهعنوان گیم و سنگینی محتوای گرافیکی آن دارد. کارتهای GTX 1050 و GTX 1650 انویدیا و کارت AMD RX 570 در این رده قرار میگیرند.
۳. میانرده
کارتهای گرافیک میانرده محدودهی قیمتی ۲۰۰ تا ۴۰۰ دلار دارند. این محصولات بهترین گزینه برای اجرای بازی در رزولوشن 1080p با تنظیمات گرافیکی متوسط به بالا هستند و البته از کار با هدستهای واقعیت مجازی نیز پشتیبانی میکنند. RX 580 و RX 590 ساخت AMD و GTX 1050 Ti ،GTX 1060 ،GTX 1660 و GTX 1660 Ti و همچنین RTX 2060 انویدیا جزو کارتهای گرافیک میانرده از دو سازندهی اصلی تراشههای گرافیکی هستند.
۴. ردهبالا
این کارتهای گرافیک با محدودهی قیمتی ۳۵۰ تا ۸۰۰ دلار برای انجام بازی در رزولوشن 1440p با حداکثر تنظیمات گرافیکی یا 4K با جزئیات بالا و نمایشگری با نرخ بالای تازهسازی مناسب هستند.
RTX 2080 ،RTX 2070 ،GTX 1080 Ti ،GTX 1080 ،GTX 1070 Ti و مدلهای جدید سری Super انویدیا و کارتهای گرافیک Vega 64 و Radeon VII و همچنین سری تازه معرفی شدهی RX 5700 در این ردهبندی جای میگیرند.
۵. حرفهای
این دسته از کارتهای گرافیک بهترین گزینههای دردسترس برای اجرای بازی در رزولوشن 4K هستند و قیمت بسیار بالایی (بیشتر از ۱۰۰۰ دلار) دارند. همچنین برای اجرای بازی در رزولوشنهای کمتر با اعمال قابلیتهای افزودهای مانند رهگیری پرتو و DLSS به خوبی میتوان روی آنها حساب باز کرد. انویدیا یکهتاز این بخش از بازار است و درحالحاضر محصولی از AMD در این رده قرار نمیگیرد. انویدیا RTX 2080 Ti و Titan RTX در این رده قرار میگیرند.
مشخصات اصلی یک کارت گرافیک چیست؟
یک کارت گرافیک از اجزای مختلفی تشکیل شده اما پیش از معرفی اصلیترین و مهترین آنها، نخست نگاهی داشته باشیم:
پردازنده گرافیکی (GPU)
قلب تپنده هر کارت گرافیکی پردازنده آن است. انجام کلیه محاسبات و ترسیمات گرافیکی بر عهده پردازنده گرافیکی است و مهمترین شاخصه هر کارتی است که بخوبی در مدل آن به چشم میخورد.
پردازنده گرافیکی بسیاری از خصوصیات کارت را تعیین میکند از این رو یک کارت بر اساس مدل پردازنده گرافیکی آن شناخته میشود. (برای نمونه RTX 2070 ، GTX 1660 و…)
حافظه ویدئویی
از نظر اهمیت و تاثیر در عملکرد؛ حافظه ویدئوی در جایگاه دوم و پس از پردازنده گرافیکی جای میگیرد. حجم حافظه ویدئویی بر اساس گیگابایت است و اشتباهاً از سوی برخی افراد معیار اثرگذاری آن را همین قرار میدهند. اما ظرفیت اسمی نمیتواند نشان دهنده کارایی واقعی باشد و برای نمونه یک کارت 1 گیگابایتی میتواند از یک کارت 4 گیگابایتی حافظه ویدئویی مفید تری داشته باشد. این عامل تاثیر گذار «پهنای باند حافظه» است.
پهنای باند حافظه
مقدار حافظهای است که در یک ثانیه، پردازنده گرافیکی به آن دسترسی دارد و هرچه که مقدار آن بیشتر باشد معمولاً بهتر است (مگر اینکه پردازنده گرافیکی در بکارگیری آن ناتوان باشد). اما این عامل کلیدی مستقیماً از ظرفیت اسمی ناشی نمیشود و نسل حافظه بکار رفته، رابط پهنای حافظه (Bus) و فرکانس حافظه، عواملی هستند که پهنای باند حافظه را تعیین میکنند.
یکی از عوامل تاثیر گذار بر پهنای باند نهایی؛ نسل تراشه حافظه بکار رفته است که در دو نوع GDDR5/X و GDDR6 موجود هستند. تراشههای GDDR6 معمولاً برتری کامل دارند. ممکن است که یک کارت گرافیک با دو نوع حافظه ویدئویی عرضه شود، برای نمونه GT 730 1GB GDDR5 پهنای باند بیشتری نسبت به GT 730 4GB DDR3 دارد و از این رو همواره مدلهای GDDR5 برتر هستند. البته در کارتهای رده بالا تراشههای DDR3 به هیچ عنوان مورد استفاده قرار نمیگیرد و این مسئله صرفاً به کارتهای رده پایین مربوط میشود.
عوامل تاثیر گذار در انتخاب کارت گرافیک برای کارهای گرافیکی و عکاسان چیست؟
حتی اگر کارت گرافیک هرچقدر هم جدید و گران قیمتی تهیه کنیم اما کاربری و نیازهای خود را نشانسیم، نمیتوانیم انتخاب درستی داشته باشیم. اما بر چه اساسی انتخاب کنیم؟
کاربری
کارتهای گرافیک را میتوان بر اساس کاربری که برای آن طراحی شدهاند دسته بندی کرد. کاربری را میتوان اصلیترین عامل در انتخاب یک کارت گرافیک دانست، چراکه بسیاری از عوامل نخست از کاربری که کارت برای آن طراحی شده است ناشی میشود. در ادامه به معرفی کاربریهای اصلی میپردازیم.
وضوح تصویر
پس از آنکه کاربری کارت گرافیک مشخص شد، یکی از اصلیترین عامل تعیین کننده در انتخاب کارت گرافیک برای گیمینگ، وضوح تصویری است که در آن بازیهای خود را اجرا میکنید.این مقاله جدیدترین لپ تاپ های گیمینگ را بخوانید.
وضوح تصویر بالاتر معمولاً بار پردازشی بیشتری را بر پردازنده گرافیکی وارد میکند و هم زمان حافظه ویدئویی بیشتری نیز میطلبد. از این رو با بالا رفتن وضوح تصویر، به کارت قدرتمندتر و با پهنای باند حافظه بیشتری نیاز دارید.
خروجی گرفتن تصویر
بله درست خواندید، صرفا برای خروجی گرفتن تصویر! زمانی یکی از اصلیترین هدف کارتهای گرافیک خروجی گرفتن تصویر بود و اغلب محاسبات پردازشی را پردازنده مرکزی (CPU) انجام میداد. اما امروزه این مسئله بکلی منتفی شده است و با ورود پردازنده گرافیکی تعبیه شده یا مجتمع که بعضاً از آن به عنوان آنبورد یاد میکنند، دیگر برای خروجی گرفتن تصویر و انجام امور پردازشی مربوط به آن، نیازی به کارت گرافیک مستقل نیست و میتوان از پردازنده گرافیکی تعبیه شده برای این کار بهره گرفت.
چند رسانه ای
این کاربری را میتوان به نمایش محتواهای ویدئویی با کیفیت تفسیر کرد، برای نمونه تماشای ویدئوها و فیلمهای Full HD یا سه بعدی. برای چنین کاربری باز هم پردازندههای گرافیکی مجتمع پاسخگو خواهند بود اما اگر کارایی بهتری میخواهید کارتهایی نظیر GeForce GT 1030 کارایی بهتری ارائه میکنند. البته کارتهای ذکر شده را میتوان برای کارهای دیگری نظیر گیمینگ با وضوح پایین و یا اجرای بازیهای قدیمی به خدمت گرفت اما خرید آنها توجیه زیادی ندارد و بهتر است که هزینه آن صرف خرید یک CPU قدرتمندتر و دارای پردازنده گرافیکی مجتمع بهتری شود.
گیمینگ
اصلیترین کاربرد کارت گرافیکهای امروزی گیمینگ است. برای این کاربری سازندگان پردازندههای گرافیکی محصولات خود را با سریهای خاصی مشخص کردهاند. انویدیا پردازندههای گرافیکی خود را با GTX و RTX و AMD آن را با RX مشخص کرده است.
نرخ فریم دهی
برای اجرای روان بازیها، کارت گرافیک میبایست در هر ثانیه تعداد مناسبی فریم را رندر و به نمایش بگذارد. بر سر مقدار قبول آن اختلاف نظرهای زیادی وجود دارد اما میتوان گفت که زیر 30 فریم بر ثانیه، روان و طبیعی نخواهد بود. هم زمان بسیاری از گیمرها 60 فریم را یک استاندارد میدانند.
نرخ فریم دهی از قدرت پردازشی و حافظه ویدئویی ناشی میشود اما وضوح تصویر، کیفیت محتوای بازی، بهینه بودن موتور بازی، اعمال فیلترها و سطح جزئیات مستقیماً بر روی آن تاثیر میگذارد. از این رو با بالاتر رفتن وضوح تصویر و جزئیات، بار پردازشی بیشتری متوجه پردازنده گرافیکی میشود و حافظه ویدئویی بیشتری نیز نیاز خواهد بود.
اعمال فیلتر های نرم افزاری
با اعمال فیلترهای گرافیکی مختلف؛ لذت بازیها بیشتر میشود، کیفیت بافتها بالا میرود، سایهپردازی طبیعیتر میشود، نور، مو و خز جلوه طبیعی تری مییابند.
اما اعمال این فیلترها بار پردازشی بیشتری را بر پردازنده گرافیکی وارد میکند. از این رو اگر قصد اعمال فیلترهای مختلف و یا استفاده از فناوریهای نرم افزاری نظیر HairWorks را دارید، باید کارتگرافیک قدرتمندی انتخاب کنید.
معرفی بهترین کارتهای گرافیک بازار
در بین برندهای مختلفی که در بازار وجود دارد برخی از کارتهای گرافیک به دلیل داشتن کیفیت بسیار بالا و همچنین توانایی پردازش بسیار زیاد به شما این امکان را میدهند تا هر نوع بازی و برنامه گرافیکی مانند برنامههای طراحی سه بعدی را بدون ایجاد هیچ مشکلی اجرا کنید. در ادامه این بخش به بررسی این کارتهای گرافیک خواهیم پرداخت.
1- کارت گرافیکNvidia GeForce RTX 3060 T
در بین برندهای محبوبی که در بازار وجود دارد شرکت انویدیا هر ساله نسل جدیدی از کارتهای گرافیک خود را عرضه میکند که باید گفت آخرین محصولات این شرکت در رده 3060 به عنوان یکی از قویترین کارتهای گرافیک موجود در بازار شناخته میشوند. این کارتگرافیک دارای 8 گیگابایت حافظه داخلی است و با وجود سرعت پردازش 1.41 گیگاهرتز در هر هسته به شما این امکان را میدهد تا هر نوع برنامه یا بازی را روی رایانه خود اجرا کنید.
2- AMD Radeon RX 6600 XT
یکی از رقبای اصلی سری 3060 شرکت انویدیا کارتهای گرافیک Radeon شرکت AMD است که به دلیل داشتن معماری مخصوص به خود میتوانند شما را در اجرای هر نوع برنامه و بازی یاری کنند.
این کارتگرافیک جدید دارای 8 گیگابایت حافظه داخلی از نوع GDDR6 است و برای اجرا کردن برنامهها و بازیهای گرافیکی ساخته شده است. شما برای استفاده از این کارتگرافیک باید سیستم خنک کننده مناسبی را نیز روی رایانه خود نصب کنید
3- کارت گرافیک MSI RTX 3090 Gaming X Trio
شرکت اماسآی MSI یکی از شرکتهایی است که از همان ابتدا نیز علاقه زیادی به تولید محصولات در حوزه گیم داشت. این شرکت با تولید کارتهای گرافیک اختصاصی خود که بیشتر از معماری انویدیا با بهبودسازیهای داخلی استفاده میکند تلاش کرده است تا جایگاه مناسبی را در بین برندهای مختلف تولید کننده پیدا کند. این محصول جدید دارای 24 گیگابایت حافظه از نوع GDDR6X است. همچنین سرعت پردازش هرکدام از هستههای این محصول در حدود 19.5Gbps است که برای انتقال اطلاعات بسیار زیاد نیز به خوبی طراحی شده است.
4- کارت گرافیک PNY GeForce GTX 1660 Ti XLR8 Gaming OC
در بین کارتهای گرافیک گران قیمت انواع مختلفی از محصولات مقرون به صرفه و البته بسیار کاربردی نیز وجود دارد که میتواند برای راهاندازی یک سیستم متوسط به بالا کافی باشد. محصول جدید شرکت پیانوای PNY اکنون به عنوان یکی از کارتهای گرافیک بسیار مناسب برای گیمرهای معمولی است که به شما این امکان را میدهد تا بتوانید از بازی کردن با رایانه خود لذت ببرید.
این کارتگرافیک دارای 6 گیگابایت حافظه است و توانایی پردازش هر هسته آن به 1,500MHz میرسد که برای اجرای برنامهها و بازیهای معمول بسیار مناسب است.
سخن پایانی
شما در این مقاله با کارتگرافیک برای کارهای گرافیکی و عکاسی آشنا شدید.همچنین از مشخصات بهترین کارتهای گرافیک در بازار آگاه شدید.اگر سوال یا نظری دارید آن را رد کامنت مطرح کنید تا دراسرع وقت توسط ما جواب داده شود.
سوالات متداول
تفاوت کارت گرافیک و جی پی یو چیست؟
بسیاری از افراد تمایزی میان کارت گرافیک و پردازنده گرافیکی یا همان جی پی یو نمیدانند؛ اما در واقع اینگونه نیست. در حقیقت GPU تراشهای است که وظیفه عملکردهای سنگین دستگاه را بر عهده دارد. این پردازنده گرافیکی، داخل کارت گرافیک دستگاه نصب میشود. به همین سبب بسیاری از مواقع برای تمایز میان این دو قطعه سردرگمیهایی به وجود میآید.
بهترین کارت گرافیک برای خرید کدام است؟
Nvidia GeForce RTX 3090, RTX 3080, RTX 2080 Ti, RTX 2080 Super, Titan RTX. AMD Radeon RX 6900 XT, RX 6800 XT.